Help with Search courses

Oclacitinib & lokivetmab: Wat weten we na 10 jaar?

Het was een verademing voor hond, eigenaar en dierenarts: De komst van oclacitinib en lokivetmab, twee nieuwe spelers in de strijd tegen allergische en atopische jeuk. Deze middelen hebben er onder meer toe geleid dat het gebruik van glucocorticosteroïden en de daarmee gepaard gaande bijwerkingen fors zijn gereduceerd. Goed nieuws!

Toch brengt het op de markt komen van een nieuw geneesmiddel altijd vragen, twijfels en bedenkingen met zich mee:

  • Werkt het wel echt zo goed als voorspeld?
  • Zijn geruchten over bijwerkingen waar?
  • Wat zijn de lange termijn effecten?
  • Zou het middel ook kunnen worden ingezet voor andere doeleinden?
  • Betekent een registratie voor de hond dat we het simpelweg ook voor de kat kunnen inzetten?

Inmiddels 10 jaar verder is er enorm veel meer bekend over de inzet, veiligheid en effectiviteit van oclacitinib en lokivetmab. Daarnaast is de registratie van lokivetmab uitgebreid: Net als oclacitinib mag het nu ook worden toegepast bij honden met jeuk als gevolg van allergische dermatitis in het algemeen.

ACTUEEL: Zeer recent (2022 en voorjaar 2023) zijn enkele belangrijke wetenschappelijke artikelen over oclacitinib en lokivetmab gepubliceerd. Als dierenarts zult u deze dermatologische middelen ongetwijfeld met grote regelmaat inzetten. Zorg er dan ook voor dat u op de hoogte bent van de laatste stand van zaken. Om het u gemakkelijk te maken heeft VetVisuals voor u de laatste stand van zaken overzichtelijk op papier gezet. Start nu met lezen!

Een goed resultaat met de bijbehorende quiz en het lezen van het artikel levert u een nascholingsbadge met 1 Nascholingspunt op!

 

LEERGANG Otitis externa bij de hond en kat

Otitis externa (OE) lijkt simpel, maar kan een frustrerende aandoening zijn voor dier, eigenaar, dierenarts en dierenartsassistent-paraveterinair.

Veel eigenaren denken dat alleen een oorzalf het hele probleem oplost (en willen de zalf bij voorkeur zonder consult aan de balie ophalen), maar niets is minder waar! Otitis externa is geen ziekte op zich, maar is het klinische gevolg van de samenwerking van meerdere factoren, waarbij vooral de primaire oorzaak van groot belang is.

Primaire oorzaken zijn de enigen die OE daadwerkelijk kunnen veroorzaken. Predisponerende, secundaire en onderhoudende factoren dragen bij aan respectievelijk het gemak waarmee de otitis ontstaat, de verergering van de ontsteking en het niet goed genezen en chronisch worden van de ontsteking.

Het behandelen van de oorontsteking op zichzelf, zonder aandacht voor alle andere factoren, is symptoombestrijding en zal meestal maar een kortdurend effect hebben … grote kans op recidief en uiteindelijk chronische, niet meer te genezen OE. Het is belangrijk dat een eigenaar hiervan op de hoogte is!

Alleen door preventie en behandeling van alle relevante factoren kunnen recidief van OE, chronisch worden van OE, resistente infecties en uiteindelijk eindstadium OE worden voorkomen. Zorg er daarom voor dat u een eigenaar motiveert om de benodigde diagnostiek te laten uitvoeren en stimuleer therapietrouw en monitoring.

Zo helpt u mee aan een verantwoord medicijngebruik en een beter welzijn van het dier, en kunt u drastische chirurgische ingrepen (zoals totale verwijdering van de gehoorgang) overbodig maken!

Een goede leergang is uiteraard niet compleet zonder assessments. U kunt uw opgedane kennis dan ook testen in de bijbehorende quizzen en in een reeks praktische en leerzame casuïstieken. Zo bent u optimaal voorbereid op otitis externa patiënten in de praktijk!

Indien aan alle voorwaarden is voldaan, levert deze leergang u 8 nascholingspunten op!

Protocol: Uitvoeren van huidbiopten

Bij verdenking op huidaandoeningen met een specifieke histopathologische afwijking kan het laten onderzoeken van huidbiopten belangrijke informatie opleveren. Daarnaast komen huidaandoeningen die ondanks een aannemelijke therapie niet genezen in aanmerking voor aanvullend onderzoek door middel van huidbiopten.

Cytologisch onderzoek van de huid

Cytologisch onderzoek is een onmisbaar onderdeel binnen de dermatologie. Alleen door te achterhalen welke afwijkingen aanwezig zijn, kan therapie op maat worden ingezet. Op die manier wordt onnodig antibioticum gebruik voorkomen. Zo is in geval van bacteriële overgroei of Malassezia dermatitis toepassing van systemische antibiotica niet geïndiceerd. Daarnaast verschilt de therapie voor een oppervlakkige pyodermie duidelijk van die van een diepe pyodermie. Bekijkt u de huid alleen macroscopisch, dan kunt u deze verschillen niet waarnemen!

Dit artikel neemt u stap voor stap mee in de cytologie van microbiële huidaandoeningen. De theorie is ruimschoots voorzien van duidelijk beeldmateriaal in de vorm van afbeeldingen van huidlesies en microscopische afbeeldingen van preparaten. Daarnaast bieden video's u praktische tips voor wat betreft het materiaal dat u nodig heeft, het nemen van monsters, het kleuren van preparaten, het instellen van de microscoop en het beoordelen van preparaten.


Video over de kleuring van cytologische preparaten

Om een goede kleuring te verkrijgen van het cytologisch preparaat is het verstandig om alle benodigdheden bij de hand te hebben en de handleiding van het gekozen type kleuring te volgen. In deze video laten we stap voor stap zien hoe objectglaasjes en plakbandpreparaten het beste kunnen worden gekleurd.

Allergeen Specifieke Immunotherapie bij de hond

Bij Allergeen Specifieke Immunotherapie (ASIT) wordt een allergeen of combinatie van allergenen in geleidelijk toenemende dosering (subcutaan) toegediend. Deze vorm van therapie wordt regelmatig ingezet bij de behandeling van Atopische Dermatitis bij de hond. Maar is ASIT inderdaad een effectieve therapie bij de hond? En zo ja, welke maatregelen kunnen we nemen om maximale effectiviteit te bereiken?

Podcast Dermatologische shampoos, mousses, sprays en wipes

Praktische tips voor toepassing van shampoos, mousses, sprays en wipes

Podcast met Yvette Schlotter en Cathelijn Hoelen

Vroeger werd de combinatie van systemische antibiotica en prednison te pas en te onpas voorgeschreven aan honden en katten met huidproblemen. Het aanpakken van onderliggende problemen had weinig prioriteit en topicale behandeling werd nauwelijks toegepast. Symptomen keerden meestal snel terug, bijwerkingen waren fors en (multi)resistente infecties werden steeds vaker gezien.

Gelukkig heeft de ontwikkeling op het gebied van dermatologische diagnostiek en therapie een vlucht genomen. Door goed opwerken van patiënten, preventieve maatregelen en behandeling op maat is de prognose van veel huidaandoeningen sterk verbeterd!

De inzet van topicale producten zoals dermatologische shampoos, mousses, sprays en wipes blijkt zeer succesvol bij de behandeling van diverse huidproblemen.

Veelgebruikte werkzame stoffen in dit soort topicale producten zijn chloorhexidine, benzoyl peroxide, jodium, salicylzuur, azijnzuur, boorzuur, honing, zink, propyleenglycol, pirocton olamine, chitosaniden, phytosphingosine, miconazol, climbazol, lactaat, glycerine en ureum.

Afhankelijk van de werkzame stoffen kunnen deze producten bijvoorbeeld antibacteriële, antimycotische, keratolytische of hydraterende effecten hebben.

Fantastisch nieuws! … maar wanneer gebruik je wat?

Er zijn inmiddels zo ongelooflijk veel van dit soort topicale producten dat dierenartsen en assistenten door de bomen het bos niet meer zien! Wat voor type shampoo is voor welke patiënt geschikt? In welke gevallen volstaan de makkelijker te gebruiken mousses, sprays of wipes en zijn die ook bewezen effectief? Hoe vaak kun je een dier het beste behandelen en hoe bepaal je of de behandeling aanslaat?

In deze podcast geeft Yvette Schlotter (Europees specialist veterinaire dermatologie) antwoord op 10 veel gestelde vragen met daarbij volop aandacht voor handige tips in de praktijk. Ideaal voor iedere dierenarts en assistent die weleens te maken krijgt met huidpatiënten!

Leerdoelen

Aan het eind van deze podcast over het gebruik van dermatologische shampoos, mousses, sprays en wipes (doekjes):

  • Ben je op de hoogte van de verschillende indicaties voor het inzetten van deze topicale producten.
  • Ben je op de hoogte van de verschillende typen werkzame stoffen in deze producten en wat voor effecten ze hebben op de huid.
  • Kun je aan een eigenaar uitleggen wat de voordelen zijn van het gebruik van deze producten ten opzichte van systemische behandelingen.
  • Ken je de nadelen, valkuilen en eventuele contra-indicaties.
  • Kun je een eigenaar praktische tips geven over het gebruik.
  • Kun je een inschatting maken welke toepassingsfrequentie het meest verstandig is.
  • Weet je op welke manier je het beste kunt controleren of de behandeling effectief is.
  • Ben je je bewust van de grote rol die deze topicale behandelingen spelen bij het voorkomen en verminderen van antibioticumresistentie.

Het beluisteren van deze podcast en het beantwoorden van de evaluatie, levert je een nascholingsbadge met 1 nascholingspunt op! Deze badge wordt automatisch aan jouw nascholingsprofiel toegevoegd.

Nieuwe inzichten in bacteriële huidaandoeningen

Nog niet zo lang geleden kreeg iedere hond met pyodermie, soms zelfs iedere hond met een huidprobleem, standaard een kuur antibiotica en iedere kat een injectie cevofecin. En nog een en nog een en nog een, als de problemen weer terugkwamen. Maar die tijden zijn voorbij. Door toenemende problemen met resistente bacteriën , groeit het bewustzijn dat het anders moet. Ook de wetgever heeft zich hierbij aangesloten door de mogelijkheden tot gebruik van antibiotica te beperken. Gevolg is dat wij op een heel andere manier naar bacteriële huidproblemen bij hond en kat zullen moeten gaan kijken. Dat moet en dat kan ook. Jacqueline Sinke, veterinair specialist dermatologie, gaat u dat in deze video laten zien hoe dat kan.

Leerdoelen:

  • Inzicht verkrijgen in de pathofysiologie van bacteriële huidinfecties.
  • Het leren (her)kennen van de meest voorkomende bacteriële huidproblemen met hun primaire oorzaken.
  • Inzicht verkrijgen in het nut en de noodzaak  van het gebruik van diagnostische technieken zoals cytologisch onderzoek en bacteriologisch onderzoek bij bacteriële huidproblemen.
  • Cytologisch onderzoek: wat zijn de indicaties , hoe wordt het uitgevoerd en hoe interpreteer je het?
  • Bacteriologisch onderzoek: wat zijn de indicaties, en hoe neem je een goed monster?

Wondmanagement

De sleutel tot geslaagd wondmanagement

Hoe vervelend het ook is om te horen, vaak ligt het probleem van een slechte wondgenezing aan de dierenarts. De manier waarop een wond wordt behandeld bepaalt in grote mate het verloop van de wondgenezing. Goed klinisch onderzoek, opvolgen van de regels voor chirurgie en wondbehandeling, duidelijke instructies voor paraveterinair of eigenaar en frequente controles gevolgd door de benodigde aanpassingen vormen de sleutel tot geslaagd wondmanagement!

Doel van de leergang wondmanagement

U een overzicht bieden van de belangrijkste en meest recente informatie op het gebied van wondgenezing en wondbehandeling en u helpen om iedere wond op een zo optimaal mogelijke manier te laten genezen.

Wat is er nieuw op Malassezia gebied?

Dat veterinaire congressen vanwege COVID-19 helaas geen doorgang hebben, betekent niet dat de veterinaire ontwikkelingen stilstaan! Zo publiceerde het internationale journal Veterinary Dermatology dit jaar de nieuwe ‘clinical consensus guidelines’ over Malassezia dermatitis bij de hond en kat.

Diagnostiek voor Malassezia is niet meer weg te denken uit de dermatologie. De aanwezigheid van Malassezia dermatitis duidt niet alleen op een onderliggend probleem, in grote aantallen zorgt de gist zelf ook voor problemen. Behandeling van deze gist zorgt voor significante welzijnsverbetering bij veel dieren. Maar hoe stelt u de diagnose, waaruit kan behandeling het beste bestaan en hoe groot is het zoönose risico?

VetVisuals houdt zoals altijd voor u de nieuwe publicaties in de gaten en destilleert daaruit de informatie die voor u in de praktijk relevant is. Daarom nu aandacht voor enkele hoogtepunten uit het consensus statement over Malassezia.

Besmettelijke Demodex mijt bij de kat

Demodicose komt bij de kat lang niet zo vaak voor als bij de hond. Toch is het van groot belang om bij bepaalde huidklachten Demodex mijten op de differentiaaldiagnosen lijst te hebben staan! 

Zonder behandeling kan gegeneraliseerde demodicose namelijk ernstige vormen aannemen. Daarnaast kan demodicose een waarschuwingssignaal zijn van belangrijke onderliggende aandoeningen, die moeten worden opgespoord. Tot slot wilt u niet dat een kat met Demodex (gatoi) andere katten besmet!
 

Dat een kat geen kleine hond is, wordt met demodicose maar weer eens bewezen. Er bestaan belangrijke verschillen op het gebied van onderliggende oorzaak, besmettelijkheid, diagnostiek en therapie:

  • Demodex gatoi mijten bij de kat maken geen onderdeel uit van de normale huidflora. Dit in tegenstelling tot Demodex cati mijten bij de kat en alle Demodex mijten bij de hond, die wel deel uitmaken van de commensale huidflora.
  • Bij Demodex gatoi infecties bij de kat is meestal geen sprake van een onderliggende, immuun-compromitterende aandoening.
  • Demodicose bij de kat kan besmettelijk zijn! Een essentieel verschil met de niet besmettelijke demodicose bij de hond.
  • Niet alleen diepe huidafkrabsels, maar ook oppervlakkige huidafkrabsels zijn noodzakelijk voor het aantonen van demodicose bij de kat.
  • De kans op vals negatieve afkrabsels is bij infectie met Demodex gatoi groot.
  • Faecesonderzoek (flotatie) kan nodig zijn om Demodex gatoi mijten aan te tonen.
  • Is er bij de kat sprake van een infectie met de besmettelijke Demodex gatoi mijt, dan dienen andere katten in hetzelfde huishouden ook te worden onderzocht en behandeld.
  • Behandeling bij de kat is lastig, aangezien er anno mei 2020 geen geregistreerde producten voor de bestrijding van demodicose bij de kat bestaan, met als gevolg off label use van producten. Daarnaast zijn niet alle bij de hond toegepaste behandelopties veilig voor gebruik bij de kat.

 

Indien aan alle voorwaarden is voldaan, levert deze module u 1 nascholingspunt op!

 

Nieuwe opties voor aanpak demodicose bij de hond: veiliger en toch effectief!

Demodex infecties worden in de praktijk met regelmaat gezien bij jonge honden. Ook volwassen honden kunnen demodicose ontwikkelen, al ligt hier meestal een onderliggende aandoening aan ten grondslag.

Diverse behandelschema’s voor de aanpak van gegeneraliseerde demodicose zijn in omloop. Er zijn echter grote verschillen in de effectiviteit en veiligheid van de gebruikte middelen. Voor de meeste middelen geldt dat hoe hoger de dosering en/of doseringsfrequentie, hoe effectiever de werking tegen de mijten, maar ook hoe groter het risico op toxische bijwerkingen. Daarnaast is niet ieder gebruikt product  geregistreerd voor de behandeling van demodicose. Tot slot zijn niet alle behandelingen voor een eigenaar even makkelijk uitvoerbaar; denk bijvoorbeeld aan de amitraz dips. Ruimte voor verbetering!

De recent op de markt gekomen isoxazolines, waarvan sarolaner, afoxolaner en fluralaner zijn geregistreerd voor de behandeling van demodicose, combineren een uitstekende effectiviteit met een grote mate van veiligheid. Samen met het hoge gebruiksgemak, betekent dit goed nieuws voor uw patiënten!

Lees hier meer over de meest recente opties voor de aanpak van demodicose bij de hond!

Indien aan alle voorwaarden is voldaan, levert deze module u 1 nascholingspunt op!

Pemphigus foliaceus

Tijdens het BSAVA congress 2014 heeft Tim Nuttall, BSc BVSc CertVD PhD CBiol MSB MRCVS, tijdens één van zijn lezingen uitgebreid Pemphigus foliaceus bij de hond en de kat besproken. Pemphigus foliaceus is de meest voorkomende auto-immuun aandoening bij dieren. Meestal is de oorzaak idiopathisch maar triggers voor de aandoening kunnen ook zijn; medicatie, UV-B licht maar ook sommige spot-on producten. Het is een aandoening die vaak wordt gemist en eigenlijk vrij gemakkelijk te diagnosticeren is.

Een goed resultaat met deze quiz en het lezen van het artikel 'Pemphigus foliaceus - Als je het nog niet hebt gezien, dan heb je het gemist' levert u een nascholingsbadge met 1 CPD-punt op!

 

MRSP bij chronische huid- en ooraandoeningen

Multiresistente bacteriën bij chronische huid-en ooraandoeningen. In praktijk hebben we het dan eigenlijk vrijwel altijd over MRSP, althans in Nederland. Jacqueline Sinke, veterinair specialist dermatologie, gaat u dat in deze aflevering laten zien wat dit betekent voor de patiënt en uw praktijk.

Leerdoelen:

  • Het leren kennen van die situaties bij patiënten met pyodermie waarbij een bacteriologisch onderzoek met gevoeligheidsbepaling noodzakelijk is.
  • De therapeutische aanpak van patiënten met een bacteriële huidinfectie met een MRS-bacterie.
  • Het verkregen van inzicht in de hygiënische maatregelen die nodig zijn om te voorkomen dat de dierenartspraktijk besmet raakt met een MRS-bacterie.
  • Basisprincipes van hoe om te gaan met patiënten met een bekende MRS-infectie zonder dat dit risico oplevert voor de praktijk of medewerkers.

Management Atopische Dermatitis bij de hond

In deze video vertelt Jacqueline Sinkeveterinair specialist dermatologie, hoe om te gaan bij het managen van Atopische Dermatitis bij de hond.

Leerdoelen:

  • Het leren kennen van de verschillende behandelingsvormen van Atopische Dermatitis.
  • Het toepassen van inzicht in de pathogenese van Atopische Dermatitis bij het samenstellen van een behandeling.
  • Het leren monitoren van de behandeling en aanpassen van de therapie.
  • Het leren begeleiden en motiveren van eigenaren en tijdens de behandeling.

Diagnostische benadering van jeuk bij de kat

In deze video vertelt Jacqueline Sinke, veterinair specialist dermatologie, op welke juiste wijze de diagnostische benadering van jeuk bij de kat in zijn werk gaat.

Leerdoelen:

  • Een volledige dermatologische anamnese afnemen
  • Het uitvoeren van basaal parasitologisch onderzoek van de huid
  • Het uitvoeren van basaal cytologisch onderzoek van de huid
  • Het logisch opwerken van de kat met allergische dermatitis
  • Het uitvoeren van een betrouwbaar eliminatiedieet

Het stappenplan bij een hond met jeuk

In deze aflevering stelt veterinair specialist en dermatoloog Margreet Vroom DECVD aan de hand van een stappenplan de diagnose bij een hond met jeuk.

Topicale corticosteroïden bij allergische huidaandoeningen

In deze video-presentatie vertelt Jacqueline Sinkeveterinair specialist dermatologie, over het topicaal gebruik van corticosteroïden bij allergische huidaandoeningen.

Topicaal gebruik van corticosteroïden is een veel toegepaste behandelingsvorm bij allergische huidaandoeningen. Maar welk preparaat kies je, wat zijn de risico’s en wanneer gebruik je deze producten liever niet? In deze lezing krijg je een antwoord op deze vragen zodat je topicale corticosteroïden voortaan nog effectiever kunt toepassen.

Leerdoelen:

  • Het leren kennen van de verschillende klassen van corticosteroïden, hun potentie en de bijwerkingen bij topicaal gebruik
  • Het leren kennen van de patiëntgebonden factoren die van invloed zijn op de (bij)werking(en) van topicale corticosteroïden
  • Het verstandig toepassen van topicale corticosteroïden bij de meest voorkomende allergische huidaandoeningen

Artikelen dermatologie

Tijdens het International Society Feline Medicine (ISFM) congres dat in (2010) gehouden werd in Birmingham (UK), gaf dierenarts-dermatoloog Ed Rosser een update over de diagnostische benadering en behandeling van een voedingsallergie bij de kat. Alvorens in te gaan op deze nieuwe inzichten, volgt eerst een overzicht van de prevalentie, oorzaken en symptomen van een voedingsallergie bij de kat.

 .

Een 7,5 jarige Welsh Springer Spaniel werd aangeboden op de orenpoli van de afdeling Dermatologie van het MCD, met recidiverende beiderzijdse oorklachten sinds enkele jaren. De klachten waren geëscaleerd sinds de hond een half jaar geleden een pneumonie had gehad. De systemische behandeling tijdens deze periode had bestaan uit diverse kuren (verschillende) antibiotica en methylprednisolon. Daarnaast waren de oren regelmatig topicaal behandeld met neomycine-triamcinolon zalf en gentamycine/polymyxine-B zalf en gespoeld met verdunde azijn. Ondanks dit alles waren de oorklachten alleen maar toegenomen.

 

Dhr. Dr. Marinus Wisselink, werkzaam als dermatoloog aan de faculteit Diergeneeskunde te Utrecht, gaf tijdens het 10e Feline Symposium op 10 oktober 2009 in Utrecht een lezing over dermatologische problemen bij de kat. In dit artikel wordt in het kort beschreven hoe een kat met jeuk systematisch kan worden opgewerkt om tot een diagnose en therapie te komen.

 

Regelmatig worden bij het Medisch Centrum voor Dieren (zowel bij de afdeling Dermatologie als bij de afdeling Interne ziekten) pups aangeboden met een alarmerend ziektebeeld. Plotselinge, heftige dermatitis, oedeem, lymfeknoopzwelling kreupelheid en algehele malaise leiden tot grote zorgen en niet zelden regelrechte paniek bij de eigenaar. Als de problemen niet blijken te reageren op antibiotica zit ook menig dierenarts met vraagtekens. Meestal blijkt het gelukkig te gaan om juveniele cellulitis, een aandoening die doorgaans goed te genezen is als de juiste behandeling wordt gekozen.

 

De prognose van een hond met cutane vasculitis is afhankelijk van de onderliggende oorzaak van de vasculitis, de mogelijkheid tot behandeling van deze oorzaak en de respons van het dier op immuunsuppressieve of immuunmodulerende therapie als behandeling van de vasculitis. Een deel van de dieren met idiopathische cutane vasculitis behoeft levenslange therapie, bij een ander deel kan de therapie langzaam worden afgebouwd en uiteindelijk worden beëindigd. Indien geen onderliggende oorzaak is aangetoond, zal zorgvuldige follow-up van de patiënt dienen te geschieden, aangezien cutane vasculitis in een groot aantal gevallen secundair is aan een andere ziekte, welke progressief kan zijn.Een uitgebreide casus over cutane vasculitis bij een Schotse herder.