Dierenartsen steeds meer onder druk

Verandering van de veterinaire markt

Begin 2016 werd veterinair Nederland verrast door een aantal overnames van dierenartspraktijken door buitenlandse investeerders. Toetreding van ketens uit Scandinavië en Groot-Brittannië tot de Nederlandse markt was het begin van grote veranderingen voor de gezelschapsdierenartspraktijken. Ruim twee jaar verder kunnnen we vaststellen wat de impact hiervan voor de dierenarts is. Zowel voor voormalig praktijkeigenaren als voor de dierenarts in loondienst.

In maart 2016 publiceerde VetVisuals het artikel ‘Toekomst en trends voor de gezelschapsdierenarts 2016 – 2020’. De inhoud van dit artikel is nog steeds relevant. Alle ontwikkelingen in de veterinaire markt die in de UK over de afgelopen 15 jaar hebben plaatsgevonden, treden nu ook in Nederland op. Het proces is identiek, enkel de snelheid in Nederland is velen malen hoger. Een soort inhaalslag dus. Maar waar leidt dit toe?

In ieder geval tot een grote groep opgeluchte ex-praktijkeigenaren, die vijf jaar geleden geen idee hadden hoe hun exit-strategie eruit zag. Er waren geen kopers en zeker geen geld. Nu gaan praktijken redelijk vlot over de toonbank. Draagt dat bij tot een betere situatie voor dierenartsen in loondienst?

Budgetten en prioriteiten

Praktijken die onderdeel uitmaken van een grote organisatie moeten presteren aan de hand van een jaarlijks budget. Dat is op zich heel normaal. Maar zijn deze budgetten van alle organisaties ook realistisch? Of zijn deze op maat gemaakt voor de aandeelhouders van de ketens? Wat zijn de werkelijke prioriteiten van deze internationaal opererende organisaties? Dierwelzijn of ‘Return on Investment’.

De feedback die VetVisuals uit de markt ontvangt, laat zien dat dit per organisatie enorm kan verschillen en in sommige gevallen best verontrustend mag worden genoemd!

Druk op het management vertaalt zich naar de werkvloer in ongewenste situaties, waar te weinig personeel te veel werk moet verzetten. Het loon staat meestal niet in verhouding tot het echte werk dat wordt geleverd.

Chronische stress

Chronische stressklachten komen de laatste jaren steeds frequenter voor, onder meer leidend tot hoge percentages burn-outs. Het is schrikbarend om te zien hoeveel kwaliteiten, vaardigheden en karaktereigenschappen drastisch achteruitgaan of zelfs (tijdelijk) worden verloren als gevolg van chronische stress. De effecten van een burn-out van een dierenarts blijven daarnaast niet beperkt tot de persoon zelf, maar reflecteren ook sterk op de hele praktijk. Niet alleen de productiviteit neemt af, ook de winstgevendheid van de praktijk daalt.

In 2014 heeft de British Veterinary Association een onderzoek onder haar leden gedaan. Een van de uitkomsten was dat 40% van de dierenartsen, als zij de keuze voor een studie opnieuw zou mogen maken, niet opnieuw voor diergeneeskunde zou kiezen of er in ieder geval sterk over zou twijfelen. Belangrijkste redenen hiervoor bleken de matige salariëring en de lange werkdagen in combinatie met de stress die het werk met zich meebrengt.

Dit artikel biedt 15 wetenschappelijk onderbouwde tips om mindful door het leven te gaan en laat zien welke simpele, maar effectieve aanpassingen in een dierenartsenpraktijk mogelijk zijn.

Personeelstekort

De toenemende awareness onder het publiek dat dierenartsen een van de slechtst betaalde academici zijn, in combinatie met toenemende studiekosten, draagt ertoe bij dat minder mensen interesse hebben in de studie diergeneeskunde.

Praktijkeigenaren van nu en morgen moeten zich bewust zijn van de uitdagingen voor hun personeel en daarvoor passende oplossingen bieden. Klanten die steeds veeleisender worden, ongeregelde werktijden waardoor de steeds belangrijker wordende ‘work-life balance’ in het gedrang komt, een matig salaris en beperkte loopbaan vooruitzichten, zorgen ervoor dat het werken als dierenarts in een gezelschapsdierenartspraktijk haar glans verliest. Steeds meer dierenartsen verlaten gedesillusioneerd de praktijk voor een toekomst buiten de diergeneeskunde.

Praktijkeigenaren, personeelsmanagers en werknemers merken het de laatste tijd duidelijk: vacatures voor dierenartsen en paraveterinairen worden slechts met zeer veel moeite of überhaupt niet meer ingevuld, zelfs niet door ZZP-ers. Dit lijkt een steeds groter probleem te worden.

Aantrekkelijk en duurzaam, maar hoe?

In de UK zien we bij andere beroepsgroepen het effect van overnames en schaalvergroting. Dat is in de meeste gevallen niet echt positief. Willen we met ons allen diergeneeskunde leuk en op een hoog niveau houden, dan betekent dat dat praktijken moeten investeren in hun personeel.

Dat kan overigens heel wat anders zijn dan wat de aandeelhouder voor ogen heeft. Korte termijn planning in financiële markten gaat niet lekker samen met de lange termijn strategie van diergeneeskunde en welzijn. Wellicht wringt daar de schoen! Wat kan een praktijk doen om werken binnen de praktijk en diergeneeskunde in het algemeen weer aantrekkelijk en duurzaam te maken?

Een interessant initiatief, met voorbeelden van dierenartspraktijken die in bovenstaande goed geslaagd zijn, treft u hier aan.

Leestip: Wat zijn de vooruitzichten van de veterinaire markt in 2019?